Als organisatiepsycholoog ben ik gefascineerd over de wijze waarop leiderschap is veranderd de afgelopen jaren. Het is niet meer hiërarchie of status wat maakt dat je een leider van een team bent, maar het in staat zijn om medewerkers te faciliteren in hun groei en ontwikkeling. Steeds meer organisaties zoeken naar ‘dienende’ leiders. Leiders die medewerkers helpen tot bloei te komen, in plaats van hen vertellen wat zij moeten doen en hoe. Leiders die gedreven zijn om te ondersteunen en faciliteren, en er niet op uit zijn om zelf op het podium te staan.
Een leider zijn, betekent een coach zijn. Het is jouw taak om medewerkers te helpen het beste uit zichzelf te halen. En nee, dat is geen gemakkelijk taak. Coachen kent vele vormen en maten, er is niet zoiets als een ‘one size fits all’ benadering. Hoe je het best van dienst kan zijn hangt af van de behoeften en mogelijkheden van jouw medewerkers.
Echter, er is één ding wat we allemaal gemeen hebben: we kunnen enkel iets leren wanneer we buiten onze comfortzone stappen. Zoals het woord al zegt: dat is een oncomfortabele plek. Deze ervaring kan alleen van waarde zijn, wanneer we een veilige basis hebben waarnaar we kunnen terugkeren. Een plek waar we kunnen bijkomen en in vertrouwen kunnen reflecteren op wat we hebben meegemaakt. Als deze veilige haven er niet is, bevind je je altijd buiten je comfortzone. En zoals je je wellicht kunt voorstellen, dat zal weinig goed doen.
Uit je comfortzone stappen is zoals leren fietsen, iets wat mijn vierjarige dochter op dit moment ervaart. De eerste keer dat ze opstapte, was ze bang om te vallen. Dus, als ouder, stelde ik haar gerust en hield ik haar fiets vast tijdens het rijden. Elke poging bouwde ik mijn steun af, terwijl ik in de buurt bleef voor het geval dat ze de controle verloor. Eenmaal in staat om zelfstandig te fietsen, rende ik met haar mee om haar te laten zien dat ik haar zou vangen als dat nodig is. Ik hielp haar het vertrouwen te vinden om het zelf te doen. Nu heeft ze mijn aanwezigheid niet meer nodig. Toch ben ik in de buurt, om haar op te rapen wanneer ze toch een keertje valt.
Als leider ben jij verantwoordelijk voor het creëren van deze veilige basis voor medewerkers. Zij moeten op onderzoek uit kunnen gaan, dingen ontdekken, nieuwe dingen leren en groeien in autonomie. Maar als je er niet bent om hen te helpen of de pleisters te plakken wanneer dat nodig is, zullen ze ofwel continu hoge stress ervaren, of überhaupt nooit hun comfortzone verlaten.
Marijn Pietersen-Jonker MSc
consultant/psycholoog regio Groningen/Drenthe
marijn.pietersen@beljonwesterterp.nl
Publicatie datum: 22 mei 2023