Het belang van zelfkennis voor leiders, vooral in moderne organisaties, komt voort uit de evolutie van leiderschapsstijlen. In de vroeger over het algemeen meer hiërarchische structuren in het bedrijfsleven, was zakelijke inhoud en autoriteit voldoende. Dit werkt nog steeds goed in organisaties zoals het leger en de politie, waarin een duidelijke hiërarchie nodig is. Snel en accuraat handelen is belangrijk, er is geen tijd voor gesprekken in situaties die te maken hebben met leven of dood. In hedendaagse organisaties zijn leiders meer afhankelijk van ‘soft skills’ en menselijke aspecten om effectief te kunnen samenwerken.
Van ‘meneer de directeur’ naar ‘Jan’
Ik breng in herinnering mijn opa die 30 jaar geleden in het ziekenhuis lag om te herstellen van een operatie. Hij was adviseur bij de TET (Twentsche Electrische Tramweg Maatschappij), had zich opgewerkt vanaf controleur op de bus naar lid van het managementteam. Als jonge puber was ik verbaasd dat mijn opa zich, in ieder geval in mijn ogen, nogal onderdanig opstelde richting de directeur die bij hem op bezoek kwam. Ik had mijn opa nooit eerder meegemaakt in de rol als werknemer. Ik dacht in eerste instantie dat hij een grapje maakte toen hij de ander aansprak als “meneer de directeur”. Toen hij dit consequent bleef doen, begreep ik dat dit niet zo was.
In de huidige tijd, bezigen we een andere manier van communiceren met onze leiders. We noemen elkaar bij de voornaam. We zijn mondiger, durven het te zeggen als we het ergens niet mee eens zijn. We zijn professional en hebben daarmee zelf ook uitgesproken ideeën over hoe zaken zouden moeten. Sommigen uiten dat zelfs zó veelvuldig dat het weerstand wordt.
Er worden tegenwoordig andere vaardigheden gevraagd van een leidinggevende
De kern van het leidinggeven is gelijk gebleven. Er is een visie, uitmondend in een of meerdere doelen en een strategie waarmee de organisatie naar deze doelen toe beweegt. De leider zorgt ervoor dat de groep richting het doel beweegt en bewaakt de koers. De wijze om dit over te brengen op de groep, is een stuk ingewikkelder geworden dan dit vroeger was. Communicatie is meer dan eerder, belangrijk.
Zelfkennis helpt leiders hun communicatie aan te passen, empathie te tonen en effectief te schakelen tussen zakelijkheid en mensgerichtheid. Het stelt leiders ook in staat beter in te schatten hoe hun boodschap wordt ontvangen, vergelijkbaar met een schaakspel waarbij elke zet effect heeft op het geheel.
Vergroot je zelfbewustzijn
Je kunt op verschillende manieren je zelfbewustzijn vergroten. Het bijhouden van een dagboek met daarin je interpretaties van gebeurtenissen, het beoefenen van mindfulness of geregeld feedback van anderen vragen. Je zult een manier moeten vinden om stil te staan bij je eigen emoties, gedachten en gedrag en de impact daarvan op de ander en jezelf. Een objectief startpunt om te beginnen is een ontwikkelassessment om je talenten en valkuilen inzichtelijk te krijgen.
Interesse of gewoon eens sparren over dit onderwerp? Kan altijd, voel je vrij contact op te nemen.
Publicatie datum: 01 februari 2024